Көрнекті композитор Әсет Бейсеуовтің ақын Кәкімбек Салықовтың өлеңіне жазылған «Бір тамаша ән үшін» атты әнінде «Хан да өтер, хазірет те өтер, біз де өтерміз, Ұрпаққа сәлем айтып ән қалады» деген жолдар бар. Астана қаласы мемлекеттік академиялық филармониясы ұйымдастырған «Ұмытылмас әндер» концертінің мазмұнын осы сөздер ашады.
Конгресс-холда өтіп, Әбілахат Еспаев, Нұрғиса Тілендиев, Шәмші Қалдаяқов және Әсет Бейсеуов сынды қазақ музыкасы майталмандарының әндерін бір арнаға тоғыстырған бұл кеш Әсеттің әсем әндерімен ашылып, Нұрғисаның нұрлы туындыларымен түйінделді. Концертте бас аяғы отыздан астам ән шырқалды. Солардың көбісін көрермен әншілерге қосылып айтты.
Әсет Бейсеуовтің әндері саналуан тақырыптарды қамтиды. Оның ән қоржынында туған ел, жер туралы, балаларға арналған әндер көп кездеседі. Алайда, халыққа оның жүрек қылын шертетін лирикалық туындылары жақын деп айтсақ, қателесе қоймаспыз. Сол сияқты концертте композитордың «Алдымнан шық», «Ақ гүлім» сынды әндері шырқалып, аға буынға жалындаған жастық шақтарын сағындырды. «Армандастар» әні мектепте бірге оқыған құрбы-құрдастарды еске алдырды. Ал, ақын Мұзафар Әлімбаевтың сөзіне жазылған «Маралдым» әні туған жердің қасиетін сезіндіргендей болды.
Төрт композитордың шығармашылығында да ел мен жер туралы әндер жетіп артылады. Мәселен, Шәмші Қалдаяқовтың әндерінен география сабағын өткізуге болады деген қалжың болса да, ақиқаттан алыс емес сөз жұрт арасында жиі айтылады. Расымен, Шәмшінің әндерінде қамтылмаған байтақ Қазақстандағы жер жоқ шығар. Қазақ вальсі королінің сондай тамаша туындылардың бірі – «Отырардағы той» әні. Бұл әнді белгілі әнші Бағдат Сәмединова өзінің биік рухына сай орындап шықты. Нұрғиса Тілендиевтің «Өз елім» әнін айту да бұл әншінің еншісіне бұйырды.
Нұрғисаның «Саржайлауын» халықтың сүйікті әншісі Алтынай Жорабаева салды. Алтынай жұртқа Шәмшінің «Өмір-өзен» әнімен танылғанын айта кетейік. Сондай-ақ, ақын Еркеш Ибраһимнің сөзіне жазылған «Шынарым» әнін жаңғыртқан да осы әнші. Ал өзі қазір қыз өсіріп отырған Алтынайға «Ана туралы жыр» шығармасын салу, тіпті жарасады екен.
Шәмші Әбілахат Еспаевты саз өнерінің сұлтаны деп атаған. Әбілахаттың «Достар» және «Ұстазым» әндерін білмейтін қазақ жоқ. Бар тыңдарманға жылы тиетін осы әндер де кештің әрін кіргізді. Сонымен қатар бұл композитордың «Ақ сәуле», «Маржан қыз», «Сағыныш екен бала кез», «Қыз қуу» сынды шығармалары көрермен қиялын шарықтатты.
Кешке қатысқан танымал әншілердің қатарында Айгүл Қосанова да болды. Дәстүрлі әнші болып танылған Айгүлді эстрадаға Нұрғисаның «Құстар қайтқанда» әні жетелеп алып келді. Әнші бұл туындыны нәзік лиризммен орындап шықты.
Көрермен бұл кешке келіп, тамаша демалып қалды.
Аманғали ҚАЛЖАНОВ
