Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің Астана қаласы бойынша басқармасында 2017 жылдың 10 айындағы елордадағы құқық тәртібі, сондай-ақ, Астана қаласында жүзеге асырылып жатқан «қауіпсіз аула» жобасы туралы ақпарат беруіне арналған баспасөз мәслихаты өтті.
Құқық қорғау органдарының бірлескен жұмыстарының нәтижесінде елордада криминогендік жағдай тұрақты сақталып келеді. Өткен жылдың осы кезеңіндегі көрсеткішпен салыстырғанда қылмыс 21,4 пайызға азайған.
Қашанда қоғамдық қауіпсіздіктің деңгейін білдіретін ұрлық, тонау, алаяқтық, бұзақылық сияқты қылмыс түрлері кеміген.
Осы кезеңде сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізбесіне 28528 құқық бұзушылық тіркелген болса, оның 26136-сы – қылмыстық, 2452-сі қоғамға жат, теріс қылық болып отыр.
Жыл басынан бері ауыр қылмыс жасау – 16 пайызға, орташа қылмыс – 19 пайызға, ал ұзақ бұзақылық 33 пайызға төмендегені байқалады.
Дегенмен Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің Астана қаласы бойынша басқарма бастығы Руслан Әлкеновтің айтуынша, елордада аса ауыр қылмыс жасау көрсеткіші 11 пайызға өскен көрінеді. Бұл, негізінен, сыбайлас жемқорлыққа, әсіресе, пара беру, пара алу қылмыстарына байланысты болып отыр. Әрине, бұл бағыттағы қылмыстың жоғарылау көрсеткішіне қарап, елордада «сыбайластық етек алған» деген пікір тумауы керек. Мұның негізінде құқық қорғау органдарының бірлескен іс-қимылы, пәрменді жұмыстары жатыр.
Кейінгі кезде ішкі істер органы қызметкерлері қала прокуратурасымен ынтымақтаса отырып, жасөспірімдер қылмысының алдын алуға орай жоспарлы да жүйелі іс-шараларды жүзеге асыруда. Соның нәтижесінде өткен он айда кәмелетке жасы толмағандар тарапынан жасалатын қылмыс түрлерінің де азайғаны тіркелді. Мәселен, өткен жылдың осы кезеңінде жасөспірімдер жасаған 166 қылмыс анықталса, биыл мұндай теріс қадамға барған 146 бала белгілі болды. Олардың 25-і 14-15 жастағылар болса, 121-і – 16-17 жастағы жеткіншектер. Аталған жасөспірімдер көбіне ұялы телефон, ақша ұрлап, тұтылып жатады.
Тағы бір атап айтарлығы, жүйелі жүргізілген түсінік жұмыстарына, ата-аналармен кездесулерге, аулаларда бейнекамера орнату сияқты алдын алу іс-шараларына қарамастан, кәмелетке жасы толмағандардың жыныстық қол сұғылмаушылыққа байланысты қылмысқа баратындығы кездеседі.
Басқарма жүргізген талдаулар мен мониторингтерге орай, бұған дейін Сарыарқа ауданында он аула ең криминогенді деп саналып, оларға Ішкі істер департаментінің шұғыл әрекет ету орталығына қосылған 262 бейнекамера орнату жоспарланған болатын.
Осы жобаны жүзеге асыру барысында қазіргі кезде аула тұрғындарымен қылмысқа мүлде төзбеушілік тұрғысында әңгімелер өткізіліп, күзет фирмасын таңдау ұсынылды. Сондай-ақ, «КөркемТелеком» кәсіпорны Бөгенбай батыр, Біржан сал, Ш.Айманов, тағы басқа көшелердегі жекелеген аулаларда жұмыстарын бастап та кетті.
Елордада есепті кезеңде 294 191 әкімшілік құқық бұзушылық тіркеліпті. Осыған байланысты 5 952 652 533 теңге айыппұл өндіру жөнінде қаулы толтырылып, мемлекет есебіне 3 220 030 107 теңге кіріс алынған.
Атап айтар болсақ, «ЕРАП» қанатқақты жобасы аясында жол полициясы қызметкерлері планшеттерде электронды түрде 60 833 293 теңгеге 6929 айыппұл салып, мемлекет есебіне оның тек 29 623 736 теңгесін өндіріп алған.
«Қазір мемлекеттік деңгейде айыппұлдарды азайту мүмкіндіктері қарастырылуда. Көптеген айыппұлды жеті күннің ішінде жартысын төлеуге болады. Соған қарамастан, бізде жол-көлік оқиғасы азаймай келеді. Мәселен, тек қазан айында ғана қалада 46 жол-көлік оқиғасы тіркеліп, 52 адам зардап шеккен. Ең өкініштісі, оның 7-уі бала болып отыр. Статистикалық мәліметтерге сәйкес, 4 адам көз жұмып, 48 адам түрлі дәрежеде жарақат алған. Сондықтан осы тұрғыда көлік жүргізушілерге де, жаяу жүргіншілерге де аса сақ болған жөн» деді Руслан Әлкенов.
Таңатар ТӨЛЕУҒАЛИЕВ
